Het succes van de Amersfoortse cultuurvereniging: ‘Met muziek, lok je muziek’

AMERSFOORT Landelijk maken culturele verenigingen zich zorgen over de toekomst. In de Verenigingsmonitor van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) komt bijvoorbeeld naar voren dat bij 36 procent van de culturele verenigingen het ledenaantal daalde sinds de coronapandemie. Desondanks dit alles zijn de cultuurverenigingen in Amersfoort springlevend. Hoe kan dit?

Koren, muziekverenigingen, improvisatietheater, toneelgezelschappen: dat zijn nog maar een paar voorbeelden van culturele verenigingen die ons kikkerlandje rijk is. Toch lijken veel van deze verenigingen in gevaar te zijn. Of zo zien ze het zelf in ieder geval. In het Nationaal Verenigingsonderzoek kwam namelijk naar voren dat zeventien procent van de kunst-, cultuur- en hobbyverenigingen zich zorgen maakt om de toekomst van hun club. Hierin spelen onder andere het vinden van nieuwe bestuursleden, financiële zorgen en repetitielocaties mee, volgens LKCA.

Luister deze aflevering of het hele podcast-drieluik op Spotify. 

(Artikel gaat verder onder de afbeelding).

Het lijkt in Amersfoort goed te gaan met de cultuursector en dat is ook terug te zien in de vele festivals die de stad rijk is. - Foto: Tom Oort

Amersfoort is een stad met traditiegetrouw een rijk verenigingsleven, kijk bijvoorbeeld naar het festival Gluren bij de Buren dat ook hier in de stad is ontstaan

Aanstekelijk succes

Als tegengeluid van het Nederlandse beeld, lijkt het in Amersfoort goed te gaan met de cultuursector. Dat is ook terug te zien in de vele festivals die de stad rijk is, zoals grachtenconcert ViVa Vathorst, street arts-festival Spoffin, De Nacht van de Literatuur en het Groot Amateurkunstfestival. Volgens Ellen van Genuchten, coördinator van organisatie Amateurkunst033, zorgen juist deze festivals voor zichtbaarheid van cultuur in de stad. ,,De beleving van al die verenigingen tijdens hun presentaties, dat is zo mooi om te zien. Ik denk elke keer weer: Wat is het toch ontzettend knap dat mensen dit mét elkaar vóór elkaar krijgen. Dat straalt uit op alle bezoekers, de gemeente, wie dan ook. Hierdoor zullen mensen zich sneller bij culturele verenigingen aansluiten. Het is dus ongelofelijk belangrijk voor de duurzaamheid van de cultuursector.”

Iets wat Tom Oort en Jan de Vries, beiden besturend lid van een vereniging, beamen: ,,Met muziek, lok je muziek, maak je muziek en onderga je het.” Naast het zorgen voor zichtbaarheid, is het voor verenigingen ook belangrijk om hun doelgroep goed te kennen, vertelt Van Genuchten. ,,Dat is nodig om te weten waar en hoe ze nieuwe leden kunnen vinden. Want het is wel zo dat verenigingen zelf een stap moeten zetten naar eventueel nieuwe leden. Andersom is lastiger.”

Over en weer contact

Iemand die met beide benen in de cultuursector van Amersfoort staat is Alfred Konijnenbelt. Als artisitiekleider is hij de drijvende kracht achter het locatie- en straattheater in de stad. Met onder andere het festival Spoffin zorgt hij voor - wat lijkt de sleutel naar succes - zichtbaarheid. ,,Het heeft alles te maken met de maatvoering. Een stad als Amersfoort is groot genoeg om divers te blijven en klein genoeg om een netwerk te onderhouden. Van makers en speelplekken tot aan subsidiënten en de politiek. We weten elkaar te vinden. In de grote steden zie je steeds meer concurrentie, maar hier houden we regelmatig een overleg, bespreken we strategieën en pakken we dingen gezamenlijk aan.”

Een andere reden voor het sterke fundament op gebied van culturele verenigingen in 033, is de gemeente. Wethouder Bijlholt vertelt: ,,We hebben verschillende subsidieregelingen voor de amateurkunst die bedoeld zijn om culturele en kunstprojecten aan te jagen van inwoners in Amersfoort die met amateurkunst bezig zijn. Het doel hiervan is om het culturele klimaat in Amersfoort te verstevigen.” 

De gemeente heeft onder andere subsidies voor het vinden van professionele leiding, het huren van locaties voor optredens en repetities en het organiseren van eenmalige projecten. Volgens Bijholt is het geen wonder dat het nog goed gaat met de cultuurverenigingen in de keistad. ,,Amersfoort is een stad met traditiegetrouw een rijk verenigingsleven, kijk bijvoorbeeld naar het festival Gluren bij de Buren dat ook hier in de stad is ontstaan. De gemeente is er om amateurkunstverenigingen te faciliteren waar nodig. En dat we in onze stad een stevig fundament hebben, helpt enorm.”

(Artikel gaat verder onder de afbeelding).

Ellen van Genuchten, Tom Oort en Jan de Vries schuiven aan tafel om het eens te hebben over de wereld van de muziekverenigingen in de podcastaflevering: Zicht op Cultuur van podcastserie Verenigd Amersfoort. - Foto: Fleur van Benten en Noah van Diepen

,,In Amersfoort worden mensen aangeraakt door cultuur. Zo blijft het vuurtje branden of wakkeren we een vonkje aan”, aldus Konijnenbelt. Dat het leeft is duidelijk, maar de cultuurverenigingen moeten nog vaak opboksen tegen de sportclubs, subsidies komen er niet vanzelf én wanneer wordt dat imago eens afgestoft? Ellen van Genuchten, Tom Oort en Jan de Vries schuiven aan tafel om het eens te hebben over de wereld van de muziekverenigingen in de podcastaflevering: Zicht op Cultuur van podcastserie Verenigd Amersfoort.

Over de podcastserie ‘Verenigd Amersfoort’
In de audio-afleveringen van ‘Verenigd Amersfoort’ zijn stevige gesprekken, interviews en persoonlijke verhalen te horen van Amersfoorters. Als aanvulling op de podcast, publiceert De Stad Amersfoort ook artikelen online die de feiten en cijfers achter de podcastverhalen onthullen.

In de eerste aflevering komt vrijwilliger Gerard van den Bor van AV Triathlon aan het woord. Hij helpt al dertig jaar mee bij de triathlon vereniging en merkt op dat er steeds meer vacatures vrijkomen, maar minder vrijwilligers zijn.

In de tweede aflevering kijkt de redactie dus naar de problematiek rondom de Amersfoortse voetbalclubs. Op sommige Amersfoortse voetbalvelden rolt de bal heel weinig, terwijl grotere clubs hun vele teams met moeite een speelveld kunnen garanderen. Om dit probleem op te lossen, moet er snel iets gebeuren, vinden voorzitters Marcel Kegler van HVC en Herman Petten van VOP.

De cultuursector komt in dit derde deel van podcastserie ook aan bod. Er wordt onder andere gekeken naar de leegloop van culturele verenigingen in Nederland. In ons kikkerlandje daalt het aantal leden namelijk fors, terwijl Amersfoort een ander stemgeluid laat horen. Samen met Jan de Vries van muziek- en showband Juliana, Tom Oort van muziekvereniging KAMV en coördinator Ellen van Genuchten van Amateurkunst033 gaat de redactie om de tafel. Waarom verschilt Amersfoort zo van het landelijke beeld?