Opmerkelijk: rosse vleermuiskolonie doet het goed in Amersfoortse zorgflat

AMERSFOORT Onlangs telden vleermuiswerkers ruim tweehonderd uitvliegende rosse vleermuizen bij een flat in Amersfoort. Niet alleen een bijzonder hoog aantal, maar ook een bijzondere locatie, volgens de natuurliefhebbers.

 ,,Rosse vleermuizen kennen we in Nederland namelijk als een typisch boomholte-bewonende vleermuis”, vertelt Erik Broer. ,,De soort verblijft in zuid - en oost Europa wel vaker in gebouwen, maar dus niet in onze regio en er is slechts eenmaal een grotere groep aangetroffen in ons land.”

De verblijfplaats in de flat werd al in 2015 ontdekt toen een bewoner zich bij de Vleermuiswerkgroep Amersfoort meldde. Later die week telden werkgroepleden de uitvliegers en stopte de teller op 126 uitvliegende rosse vleermuizen. Half mei dit jaar gingen ecologen en veldmedewerkers van het Amersfoortse adviesbureau Ecogroen opnieuw ’s avonds op pad voor de jaarlijkse introductie van het vleermuisseizoen. Toen ze even voor het donker bij de betreffende flat aankwamen, waren de vleermuizen al goed te horen, zelfs met het blote oor. ,,Rond zonsondergang begonnen de vleermuizen uit te vliegen. Het aantal was deze keer onovertroffen: in een half uur tijd vlogen maar liefst 241 grote vleermuizen uit de verschillende kopgevels!”

POPULATIE VERDUBBELD Er zaten zeker enkele andere vleermuissoorten tussen, maar de luide tweetonige roep, smalle vleugels en snelle vlucht toonden aan dat het voornamelijk rosse vleermuizen waren. Op het hoogtepunt vlogen de vleermuizen in groepjes uit en klonk uit de vleermuisdetectors een pandemonium van knallende en ploppende geluiden. ,,In de zes jaar sinds de ontdekking is de kolonie dus bijna verdubbeld en dan moeten de jongen van dit jaar nog geboren worden!”

Vóór 2015 zijn er bij het gebouw ook waarnemingen van uitvliegende vleermuizen gedaan, maar dat was toen een klein aantal laatvliegers. ,,Hoewel een direct verband niet kan worden aangetoond, is het opmerkelijk dat enkele jaren voordat deze groep rosse vleermuizen intrek nam in het gebouw, er in een park dichtbij 1800 bomen zijn gekapt. Waaronder ook bomen met verblijfplaatsen van rosse vleermuizen.”

Oh, zijn de vleermuizen er weer? Wat leuk!

‘WAT LEUK’ Het gebouw is een zorgflat aan de zuidkant van de stad en bestaat uit drie geschakelde torens van vijf, acht en negen woonlagen. Een bijzonder kenmerk van het gebouw is dat de spouwopeningen, de zogenaamde ‘open stootvoegen’ zeer groot zijn, soms wel circa vijf centimeter breed. ,,Tijdens de telling werden we aangesproken door een aantal flatbewoners die toevallig langskwamen: ‘Oh, zijn de vleermuizen er weer? Wat leuk!’”

Rosse vleermuis (Nyctalus noctula)
De rosse vleermuis is met zijn spanwijdte van 32 tot 40 centimeter en gewicht van 17 tot 47 gram één van de grootste vleermuizen van Nederland. Alleen de vale vleermuis is groter. De rosse vleermuis is voornamelijk een boomholtebewonende vleermuis, maar de soort wordt dus ook wel in spleten van gebouwen aangetroffen. In de kraamtijd (half mei tot half juli) vormen vrouwtjes kraamgroepen van gemiddeld twintig tot zestig dieren. Een rosse vleermuisvrouwtje krijgt één jong per jaar, soms twee (een tweeling). In de nazomer bezet ieder mannetje een territorium en probeert deze vrouwtjes naar zijn paarplaats te lokken.

In de winter overwinteren rosse vleermuizen in boomholten, maar ook wel in spleten van gebouwen en bruggen. Een deel van de Nederlandse dieren trekt in de herfst naar het zuiden. Mogelijk komen rosse vleermuizen uit Scandinavië en Noordoost-Europa in de winter naar Nederland. Individuen en kleine groepen laten zich regelmatig in vleermuiskasten aan bomen zien, maar (grote) kraamgroepen of bij vorst overwinterende dieren in vleermuiskasten zijn in Nederland zeldzaam. Rosse vleermuizen eten vooral grote insecten, zoals nachtvlinders, schietmotten, langpootmuggen en meikevers.