Hoevelaken verandert van krap klaverblad in ruime kom

AMERSFOORT Vierbaans zoef je met 130 kilometer voorbij Baarn op de A1. Totdat Hoevelaken opdoemt. Het knooppunt gaat echter op de schop. De komende vijf weken kan iedereen meepraten, op speciale info-avonden zoals morgen, donderdag, in Hooglanderveen.

Eugene Leenders

'Het knellende knooppunt.' Het had de titel van een nieuwe Suske en Wiske kunnen zijn. Misschien dat Rijkswaterstaat daarom wel een stripverhaaltje heeft laten maken over het knooppunt Hoevelaken dat de komende jaren op de schop gaat. Het klaverblad moet veranderen in een ruime kom die zorgt voor een goede doorstroming van het verkeer. Iedereen moet er beter van worden. Niet alleen de snelweggebruiker ook de bewoners in de omgeving en zelfs de natuur. Deze week starten de infoavonden. Het ontwerp-tracebesluit, de milieueffectrapportage en het ontwerpsaneringsbesluit, samen 50.000 (!) pagina's liggen ter inzage.

Het probleem: Het knooppunt Hoevelaken, in zijn huidige vorm, kent de vier klaverblad lussen. In die lussen moet het verkeer een te krappe bocht nemen. Tussen het einde van de ene lus en het begin van de volgende lus zit steeds een te kort wegvak. Daar moeten de invoegende en uitvoegende auto's op een kort stukje weg door elkaar heen weven. Dat is slecht voor de doorstroming. Automobilisten moeten bij een beetje drukte op de rem, om elkaar ruimte te bieden. Kortom, de korte weefvlakken zijn de grootste fileveroorzaker bij Hoevelaken.

TEKENTAFEL Op de tekentafel ligt een splinternieuw knooppunt. De gelijkvloerse kruising van de A1 en de A28 is nog steeds hetzelfde maar "Hoevelaken" heeft de vorm van een grote kom gekregen met steile taluds aan de buitenkant en flauwe taluds aan de binnenzijde. Geen krappe bochten maar ruime verbindingswegen. Neem bijvoorbeeld de zware verkeersstroom die dagelijks vanuit Utrecht via de A28 de A1 op moet richting Utrecht. Al die tienduizenden auto's murwen zich daar over de krappe klaverblad lus met één rijstrook. Straks gaat het veel ruimer en over twee rijstroken. In de plannen blijft van de vier kleine lusjes alleen de verbinding over vanuit Zwolle (A28) richting A1 Apeldoorn. Dat is vanwege de geringe verkeersstroom verantwoord. Rondom het knooppunt wordt de aanvoerwegen bijna allemaal vier rijstroken breed. Zo zal knooppunt Hoevelaken in 2025 verdwijnen uit hoogste regionen van de filelijst.

De plannen liggen al zo lang op de tekentafel dat de budgetten en verkeersprognoses steeds bijgesteld moesten worden. Rond 2016 dreigde een dalende verkeersprognose zelfs het hele plan lam te leggen. Toch is doorgezet. De financiering is volgens een geheel nieuw systeem. In plaats dat de grote aannemers een bod konden doen op het werk is nu voor heel iets anders gekozen.

Rijkswaterstaat maakte bekend dat het 774 miljoen euro mag kosten. Daarvoor moest de basis worden aangelegd. Daarnaast was er een verlanglijstje. Wie binnen budget de meeste van die wensen kon vervullen, mocht het project uitvoeren. Het werd een combinatie van BAM, Volker Stevin en Arcadis die zich hebben verenigd in "A1/A28". Het betekende ook dat ze in de planfase al volop meedenken hoe het er over een paar jaar moet uitzien.

ZIENSWIJZE Rijkswaterstaat heeft alle zogenoemde pdf-pagina's doorzoekbaar gemaakt op internet. Daar staat ook de speciale website knooppunt-hoevelaken.nl. Iedereen kan tot in elk detail vinden wat er gaat gebeuren. Wat de milieueffecten zijn en de geluidsreductie. Woon je langs de route dan kun je met een paar muisklikken een foto zien van de huidige situatie en een animatie hoe het er over enkele jaren uitziet,

Een ruime kom heeft grote voordelen voor de aannemer. Hij kan naast de bestaande wegen het nieuwe wegdek aanleggen. Zo wordt veel bouwoverlast voorkomen. De andere kant van de medaille is dat er geamoveerd moet worden, zoals het in de stukken staat. Vrij vertaald gesloopt. In totaal 26 objecten van 13 eigenaren.

Voor de weggebruiker het opvallendst zijn het verdwijnen van de tankstations. Middelaar aan de A1 ter hoogte van km 48.3 en Uilengoor ter hoogte van km 52.9 worden opgeheven. Rondom Hoevelaken moeten ook huizen en schuren verdwijnen.

HOGE RAAD Rijkswaterstaat en de aannemerscombinatie maakt zich geen illusies. De zienswijzen zullen worden ingediend. De minister neemt een jaar de tijd om ze goed beargumenteerd te beantwoorden. Daarna zal zo goed als zeker de Hoge Raad door de bezwaarmakers worden gevraagd om de plannen te beoordelen. De eerste bouwkeet zal er niet voor 2021 staan en dat betekent dat de nieuwe infrastructuur in delen wordt gebouwd en opengesteld tussen 2023 en 2025.

Nooit meer file op de A1 en de A28? Neen, dan hadden er op zijn minst acht rijstroken per richting moeten liggen en een prins Clausplein-achtige constructie. Zeventig procent minder files voorspelt Rijkswaterstaat, maar als er niks gebeurt is de filedruk in 2025 nog eens met 40 procent toegenomen. Niet onbelangrijk: de TomTom zal veel minder sluipverkeer door de omliggende dorpen sturen omdat de snelweg sneller is geworden.

BIJEENKOMSTEN Informatiebijeenkomsten: Op donderdag 11 oktober in Zalencentrum Houtrust, Heideweg in Hooglanderveen. Op donderdag 1 november in Zalencentrum Concordia, Kerklaan Hoogland. Tijd: vanaf 19.00 uur tot 21.00 uur.