Onderzoek impact coronacrisis op mkb: Minder drukke winkelstraten, meer contact met vaste klanten

AMERSFOORT Veel zelfstandige ondernemers in de detailhandel bleven tijdens de lockdown open. Met een ontbijt in de winkel of online stylingadvies proberen ze klanten op maat te bedienen. Bij modeketen Arthur & Willemijn had het coronavirus ook grote persoonlijke impact. ,,Heel mijn familie werd ziek.”

Hebben jullie ook uitverkoop?” Een vrouw van een jaar of zestig heeft een paars-groene jurk in haar handen en kijkt vragend naar verkoper Karnik Beyazkaya. ,,Hij kost 69,00 euro, maar je mag ‘m voor 50,00 euro meenemen”, aldus de mede-eigenaar van Kristy’s boetiek, een smalle winkel met fleurige jurken, broeken en shirtjes aan het einde van de Langestraat. Beyazkaya kan als zelfstandige ondernemer zelf zijn prijzen bepalen. Maar lager dan vijftig euro gaat hij niet. ,,Ik moet er ook nog iets aan verdienen.” Hij wijst naar een shirt dat ze onder de jurk kan dragen. ,,U kunt dit even passen om te kijken hoe het staat.”

Beyazkaya houdt tegenwoordig iets meer afstand tot de klant en let erop dat er niet te veel mensen in de winkel zijn. Maar dat komt niet al te vaak voor, het is volgens hem de afgelopen jaren steeds rustiger geworden in de binnenstad en dat ligt niet alleen aan het coronavirus. ,,Er zijn in Amersfoort meer winkelcentra bijgekomen en er wordt steeds meer online besteld. Onze beste jaren lagen in de jaren negentig, toen konden wij dit pand kopen. Sindsdien is de omzet gehalveerd.” Tijdens de lockdown in maart en april was de boetiek gesloten. Eindelijk rust, dacht Beyazkaya. ,,Ondernemerschap is veel stress, je bent altijd bezig of er voldoende geld binnenkomt. En nu was bijna iedereen dicht.”

(Artikel gaat verder onder de afbeelding.)

Karnik Beyazkaya houdt tegenwoordig iets meer afstand tot de klanten. 

Foto Rinus van Denderen

Het waren vooral de grote ketens die hun deuren sloten. Sjoerd Peerbooms herinnert zich nog goed hoe hij begin april door een geheel lege binnenstad liep. ,,Dat was zo’n surreëel beeld.” De eigenaar van de modezaak Reuring stuurde voor de veiligheid zijn drie werknemers naar huis en besloot een aantal weken de zaak alleen te runnen. Ook Liesbeth Mur wist van geen wijken. Zij liet plexiglas plaatsen bij de kassa en paste de openingstijden aan van handwerkwinkel Mur, haar speciaalzaak in wol, handwerken en patchworkstoffen zodat klanten konden blijven komen voor een praatje. Sander van Buiten, mede-eigenaar van modeketen Arthur & Willemijn met twee vestigingen in Amersfoort, liet filmpjes maken voor de website zodat klanten zagen dat ze in aangepaste vorm veilig aankopen konden doen. ,,We zijn altijd open gebleven. Het is belangrijk om het ritme vast te houden. In de eerste weken was er bijna niemand in de winkel, maar we hadden wel een nieuwe collectie en konden medewerkers inzetten voor online advies.”

Lees ook:
Deel 1 over de horeca: ‘Iedereen in horeca moet z’n verlies nemen’
Deel 2 over de evenementenbranche: ‘Wij zijn doeners, kijken wat wel kan’
Deel 3 over het mkb: Minder drukke winkelstraten, meer contact met vaste klanten
Deel 4 over kansen en mogelijkheden: ‘Deze tijd haalt het beste bij je naar boven’
Deel 5 over omzetverlies: ‘Ik heb een gezond bedrijf, waarom helpt de overheid niet?’

STRATEGIE VOOR ONLINE Maart, april en mei zijn de belangrijkste maanden voor modezaken. Het zijn de nieuwe collecties, het mooie weer, aankomende vakanties en talloze feestjes en bruiloften waardoor mensen nieuwe kleding aanschaffen. Dat viel bijna allemaal weg. Als je elke dag thuis aan het werk bent is de behoefte minder groot om aankopen te doen, aldus Sander van Buiten. Tot zijn tevredenheid zag hij dat online wel ‘ontplofte’. De eerder gemaakte investeringen in de webshop en personal shopping betaalden zich uit. ,,Het is dezelfde service die we in de winkel bieden. Als mensen iets online bestellen, geven we via whatsapp en videobellen advies. Klanten kunnen ook vragen of wij op basis van eerdere aankopen hun winkelmandje vullen.”

Sjoerd Peerbooms heeft bewust geen webshop, ondanks de vele adviezen die hij kreeg uit de retailsector. ,,Ik zie er voor mij geen verdienmodel in. Ik geloof meer in evenementen en het persoonlijke contact met klanten.” Zijn ruim opgezette zaak met voornamelijk kleding en schoenen uit Scandinavië is meer dan alleen een modewinkel. De lange tafel met stoelen staat er niet alleen voor de sier. Zo’n vijfentwintig keer heeft de eigenaar van Reuring vaste klanten ontvangen voor een ontbijt, lunch of diner. Zij hadden daarna alle tijd om kleding en schoenen te passen en kregen persoonlijk advies. ,,Je betaalt niks, ik regel eten en drinken bij lokale ondernemers en je hoeft niet voor een bepaald bedrag te kopen.” 

Sjoerd werkte bewust samen met andere zelfstandige ondernemers in Amersfoort die ook hun omzet zagen wegvallen door de coronacrisis. ,,Het is de filosofie van support your locals, buy small business.” Het concept sloeg goed aan. ,,Personal shopping en alle bezoekjes van trouwe klanten zijn tot nu toe mijn redding geweest”, vertelt Sjoerd lichtelijk geëmotioneerd. De ondernemer met Brabantse roots verhuisde vijftien jaar geleden naar Amersfoort om een franchise van schoenenketen The Company te beginnen. Dat deed hij tien jaar totdat hij op dezelfde plek zijn eigen zaak opende. ,,Ik wil reuring creëren, vandaar ook de naam van de winkel, en mensen bij elkaar brengen. Daar draait het voor mij om.” In de komende tijd wil hij doorgaan met dit concept, al beseft Sjoerd dat hij de misgelopen omzet van de afgelopen maanden niet meer kan inhalen en dat de toekomst nog even onzeker blijft.

(Artikel gaat verder onder de afbeelding.)

Sjoerd Peerbooms heeft bewust geen webshop, ondanks de vele adviezen die hij kreeg uit de retailsector.

Foto Rinus van Denderen

OMA OVERLEDEN AAN CORONA Ook Sander van Buiten weet nu al dat ondanks de sterke groei van online-aankopen de omzet dit jaar vele malen lager uitvalt. In eerdere jaren zou hij zich daar heel druk om maken, maar nu is het anders. ,,Mijn familie werd ziek”, legt hij uit. Zijn oma raakte besmet met het coronavirus en voordat iedereen het doorhad kregen ook zijn ouders en de zussen van zijn vader corona. Na een kort ziekbed overleed zijn oma. Haar kinderen konden niet bij haar zijn. ,,Gelukkig konden wij als kleinkinderen wel bij haar waken in het ziekenhuis”, vertelt Sander. ,,Het was een lastige tijd. Het zette ook alles in ander perspectief. Normaal zit je in een bepaald ritme, dan ben je veel aan het werk. Nu stond alles ineens stil. Ik was veel thuis met mijn vrouw en kinderen. Dat samenzijn heb ik erg gewaardeerd.” 

Intussen is zijn moeder hersteld en is ook zijn vader aan de beterende hand. Met zeven vestigingen, een hoofdkantoor en magazijn in Soest en 45 man personeel voelt Sander, die samen met zijn vrouw de modeketen runt, ook de verantwoordelijkheid voor de voortzetting van het familiebedrijf dat in 1978 door zijn ouders Arthur en Willemijn werd gestart met het eerste filiaal op de Kamp in Amersfoort. Zo is hij al bezig met de voororders van de collectie van volgend jaar. ,,We blijven investeren in het bedrijf ook al is de toekomst onzeker. Je moet collecties blijven voeren.” Hij werkt bijna met allemaal Nederlandse merken en kan snel met hen schakelen als dat nodig is. Ook Sjoerd Peerbooms oriënteert zich op de collecties voor volgend voorjaar.

(Artikel gaat verder onder de afbeelding.)

,,We blijven investeren in het bedrijf ook al is de toekomst onzeker”, zegt Sander van Buiten.

 Foto Rinus van Denderen

SPECIAALZAKEN Karnik Beyazkaya wacht nog even met nieuwe investeringen. Hij is ervan overtuigd dat er een nieuwe lockdown komt en wil zich niet in de schulden steken. Zevenentwintig jaar geleden nam hij samen met zijn vrouw en broer de kledingzaak Hotshot over van de toenmalige eigenaar. ,,We kregen veel vervelende ‘sex’ telefoontjes”, zegt Beyazkaya met een grijns. ,,Daar wilden we vanaf. We hebben toen de winkel vernoemd naar onze dochter Kristy.” Veel van zijn klanten ziet hij al meer dan vijftien jaar, zij kopen het liefst in de winkel en niet online. Hij heeft wel een webshop maar als je het goed wilt doen is dat eigenlijk een fulltime baan, aldus Beyazkaya. En concurreren tegen de goedkope Chinese kleding kan en wil hij niet. ,,Onze kleding komt uit Indonesië. Veel viscose, dat zijn duurdere en bewerkelijke stoffen.”

Liesbeth Mur heeft de afgelopen maanden wel meer tijd gestoken in haar webwinkel die binnenkort online gaat. ,,Het is niet voor elk bolletje wol, maar voor exclusieve producten. Daarvoor heb ik wel een aparte voorraad nodig, ik wil dat niet telkens uit de winkel halen.” Het coronavirus zorgde bij haar voor problemen met leveranties. Het gaat volgens Mur vooral om speciale producten zoals haaknaalden uit Japan of stoffen uit Italië. Voor haar omzet is ze voor een groot deel afhankelijk van de regio Amersfoort en dagjesmensen. Mondjesmaat ziet ze die klanten weer verschijnen in haar winkel. ,,Zij zeggen vaak bij binnenkomst: ‘oh wat leuk, een speciaalzaak in handwerken hebben wij niet in onze stad’.” V

olgens Mur is het belangrijk voor de leefbaarheid van Amersfoort dat er voldoende zelfstandige ondernemers blijven bestaan, alleen dat wordt wel steeds moeilijker. ,,Als ik huur had moeten betalen, was het mij niet gelukt.” Haar ouders begonnen de winkel in 1953, kochten het pand een aantal jaar later en lieten er de karakteristieke Engelse pui in plaatsen. Een kleine vijf jaar geleden nam zij de zaak over. ,,Ik heb naast mijn baan als senior purser bij KLM jarenlang mijn moeder en het personeel bijgestaan. Zij zat tot haar negentigste nog te breien in de winkel en gaf advies aan klanten.” Sinds Mur met pensioen is, werkt ze zes dagen in de week. ,,Ik hou van werken, maar mis wel de vrijheid van het reizen. Maar ach, dat kan nu ook niet met corona.”

door Huib de Zeeuw

Onderzoek impact coronacrisis op mkb in Amersfoort
Dit project wordt gefinancierd door het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. De komende maanden onderzoekt Huib de Zeeuw voor De Stad Amersfoort en het weekblad De Groene Amsterdammer wat de economische impact is van de coronacrisis op het midden- en kleinbedrijf in Amersfoort. Voor dit onderzoek wil hij tot het einde van 2020 een aantal ondernemers volgen uit verschillende sectoren. Zou je willen meewerken aan dit project, laat het weten via: onderzoek@stadamersfoort.nl..