De mythen van Plato: denken in beelden

De mens is eigenlijk niet gemaakt om abstract te denken. Plato wist dat als geen ander. Hoewel zijn filosofie mede geïnspireerd is door de abstracte manier van redeneren van wiskundigen, wisselt hij in zijn dialogen strikt logische argumenten af met mythen van eigen hand. Die verhalen hebben een duidelijke functie binnen de context van Plato’s eigen werk, maar zijn al snel ook een eigen leven gaan leiden. Ze zijn door de eeuwen heen food for thought gebleken, zij het niet per se op de manier die Plato bedoeld had. In een recent boek, De Mythen van Plato. Verhalen voor alle tijden, hebben Bert van den Berg en zijn collega Hugo Koning de mythen van Plato opnieuw naar het Nederlands vertaald en in begeleidende essays laten zien hoe Plato’s mythen steeds weer de filosofische verbeelding hebben geprikkeld.

In zijn voordracht zal Bert ingaan op de functie die de mythe binnen het werk van Plato heeft, maar ook op de manier waarop Plato’s mythen als denkinstrumenten zijn gebruikt door latere generaties. Centraal thema is de relatie tussen denken en beelden: waarom we niet zonder beelden en verhalen kunnen, wat de risico’s van het beeldend denken zijn, en waarom juist de mythen van Plato steeds weer tot zelf denken uitnodigen.

Bert van den Berg doceert Griekse en Romeinse filosofie aan de Universiteit Leiden. In zijn onderzoek houdt hij zich met name bezig met de platoonse traditie. Zo heeft hij onder meer gepubliceerd over de relatie tussen filosofie, poëzie en religie in het Neoplatonisme (The Hymns of Proclus, 2001), over antieke opvattingen over taal (Proclus’ Commentary on the Cratylus in Context, 2008). Op dit moment werkt hij vooral aan het thema ethiek en morele educatie: hoe we volgens de antieke filosofen betere mensen kunnen worden.